طراحی آبنما
طراحی آبنما : آبنما در تعریف عامیانه به مجموعه فواره و آب راکد یا متحرکی که باعث زیبایی پارک، میدان و فضای سبز شود، گفته می شود که یکی از بهترین ساختارهای فضای سبز است. آبنما در فضای سبز با ایجاد صدای آب، افزون بر زیبایی فوق العاده و ایجاد آرامش، در تلطیف و پاکیزه سازی هوا نیز بسیار مؤثر بوده بنابراین از آبنما در مراکز پرجمعیت شهرهایی که دارای آلودگی هوا هستند و کلان شهر ها می باید بیشتر استفاده کرد.
طرح ابنما در پارک
ابنماها در پارکها و باغها به هر یک از صور مختلف، خود به نحوی در متعادل کردن درجه حرارت هوا، تامین رطوبت نسبی برای گیاهان و ایجاد طراوت، موثر است. مجموعه این عوامل از یکنواختی و خشکی محیط میکاهد.
آبنما یکی از قدیمی ترین اجزاء معماری ایران می باشد، قدیم آبنما تنها درون باغ ها و کاخ ها و میادین شهر استفاده می شد ولی امروزه و با ساخت آبنماها با اندازه و ابعاد مختلف این عنصر زیبای معماری منظر به درون خانه ها و آپارتمانها نیز راه پیدا کرده است.
امروزه ابنما داخل لابی آپارتمانها، رستورانها، هتل ها، ادارات و حتی درون منزل می توان مشاهده کرد که به زیبایی این مکان ها جلوه ای خاص بخشیده است.
ابنما از گذشته با فرهنگ ایران عجین شده است شاید همین مسئله به این دلیل است که ایران کشور خشکیست و همیشه انسانها به طرف آب جذب می شوند. همواره آب نشانه ای از پاکیزگی، روشنایی و آرامش دهنده روح و روان انسان است، گذشته از ظاهر آب صدای آن هم روح آدمی را جلا می دهد و این مسئله ای است که ما در زندگی ماشینی امروز بسیار به آن احتیاج داریم.
طراحی انواع آبنما
آبنماها دارای انواع، اشکال و اندازه های مختلفی هستند که متناسب با محل نصب و نوع استفاده طراحی می شوند. زمانی که صحبت از اب نما می شود اولین چیزی که به ذهن ما خطور می کند فواره ها هستند چون قدیمی ترین و پر کاربرد ترین نوع آبنما می باشند.
نوع دیگر آب نما آبشار و جوی بار می باشد، این نوع آبنما جذابیت خاصی برای مردم دارد زیرا برای آنها طبیعت را تداعی می کند. نوع دیگر آبنماهای مدرن هستند که آب را به صورت دیواره ای از بالا به پایین روانه می کنند که امروزه این نوع آب نما ها بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.
فواره ها
فواره ها خود دارای انواع مختلفی مانند جهنده، ریزشی و پرتابی می باشند که عمدتاً این فواره ها را به وسیله نور پردازی جذاب تر و دیدنی تر می کنند.در مناطق بادگیر، انتخاب دهنه های مناسب برای فواره ها ممکن است از اثرات ناشی از وزش باد بکاهد.دو نوع عمده دهنه عبارتند از:
مدل فواره ها
- سرباریک: آن ها شبیه به قیف هائی وارونه هستند و باعث می شوند که آب با فشار و سرعت بیشتری خارج شده و یک شیار باریک و بلند را تولید کند
- شکل داده شده در اشکال مختلفی موجودند و می توانند آب را به صور مختلف از قبیل صفحاتی از آب، گنبده های کوتاه و بادبزن های دستی بوجود آورند که عموماً در برابر وزش باد مصونیت بیشتری دارند.
- جهت اسپری کردن آب درون آبنماهای بزرگ از چندین دهنه به صورت گروهی استفاده می شود.برای آب نماهای کوچک تر یک دهنه دوش مانند ممکن است کافی باشد.
طراحی آبنماها
- زیر درخت نباشد: حشرات و فضولات پرندگان و بطور کلی ذراتی که از درخت میریزد باعث آلودگی آبنما شده و موجب گرفتگی فیلترها و گلوگاه پمپ ها می گردد.
- نباید در مسیر بادهای شدید باشد. : بادهای شدید باعث اختلال در الگوی ریزش آبنما شده و موجبات ریزش آب به بیرون از لبه های حوض اصلی آب نما را فراهم می آورد. به این دلیل ارتفاع ستون آب نباید بیشتر از فاصله نزدیکترین لبه حوض اصلی از فواره باشد.
- عمق منبع ذخیره آب: به منظور کاهش مصرف باید عمق آب تا حد امکان در سطح قابل قبولی ثابت باقی بماند.
- محافظت توسط شبکه های آهنی: گودالها و حفرههایی که برای نصب تجهیزات آبنما در کف حوض ساخته میشوند میبایست توسط شبکه های آهنی پوشانده و محافظت شوند.
- تخلیه و سرریز آبنما: به منظور تخلیه آسان آب و نظافت آبنما، سیستم تخلیه و سرریز آب باید تعبیه گردد.
- تأمین آب تازه: آب نما باید دارای لوله کشی ثابت برای تأمین آب تازه مورد نیاز و سیستم متعادل کننده اتوماتیک برای تنظیم دائم سطح آب و سیستم حفاظتی برای جلوگیری از خشک کار کردن پمپ در صورت نبودن آب در آبنما، به خصوص در مکانهای عمومی باشد.
- امنیت کابلهای تغذیه برق: کابلهای برق داخل حوض باید درون داکتهای مخصوص قرار گیرند که این مسأله در مکان های عمومی بسیار مهم میباشد.
- انتخاب صحیح پمپ آبنما: پمپ های فواره ها باید با توجه به حداکثر توان مصرفی مورد نیاز و با در نظر گرفتن موقعیت محل نصب آن ها انتخاب شوند.
- انتخاب صحیح کلیدهای الکتریکی: کلیدهای الکتریکی باید متناسب با قدرت پمپها و مدارهای روشنایی انتخاب شوند و مجهز به سیستم حفاظت و ایمنی برای کار در محیط ابنما باشد.
- حفاظت آبنما در فصل زمستان: در مرحله طراحی و برنامه ریزی آبنما باید پیش بینی های لازم جهت جلوگیری از یخ زدن آب در فصل زمستان انجام شود. علاوه بر همه این پیش بینی ها به منظور جلوگیری از یخ زدن پمپ ها، می توان آنها را در فصل زمستان از محل نصب خود باز کرد تا از آسیبهای احتمالی در امان بمانند.
طراحی یک سازه ابی متحرک
رای طراحی یک سازه آبی متحرک و روان، باید به این نکته توجه نمود که این سازه چه نما و منظری خواهد داشت؟
امروزه پیشرفت تکنولوژی منجر به ساخت انواع آبنما شده که مناظر بدیع و شگفت انگیزی را بوجود می آورد. نکاتی درخصوص اصول اساسی طراحی و ساخت آبنما به شرح ذیل می پردازیم.
۱- زیر درخت نباشد: حشرات و فضولات پرندگان و بطور کلی ذراتی که از درخت می ریزد باعث آلودگی آب شده و موجب گرفتگی فیلترها و گلوگاه پمپ ها می گردد.
۲- در مسیر بادهای شدید نباشد: بادهای شدید باعث اختلال در الگوی ریزش آب روی آبنما شده و موجبات ریزش آب به بیرون از لبه های حوض اصلی آبنما را فراهم می آورد. از این رو ارتفاع ستون آب نباید بیشتر از فاصله لبه حوض اصلی از فواره باشد.
۳- عمق ذخیره آب: به منظور کاهش مصرف آب باید عمق آب تا حد امکان در سطح قابل قبولی ثابت باقی بماند.
۴- محافظت توسط شبکه های آهنی: گودال ها و حفره هایی که برای نصب تجهیزات آبنما در کف حوض ساخته می شوند می بایست توسط شبکه های آهنی پوشانده و محافظت شوند.
۵- تخلیه و سرریز آبنما: به منظور تخلیه آسان آب و نظافت آبنما، سیستم تخلیه و سرریز آب باید تعبیه گردد.
۶- تأمین آب تازه: آبنما باید دارای لوله کشی ثابت برای تأمین آب تازه مورد نیاز ، سیستم متعادل کننده اتوماتیک برای تنظیم دائم سطح آب و سیستم حفاظتی برای جلوگیری از خشک کار کردن پمپ در صورت نبودن آب در آبنما، به خصوص در مکان های عمومی باشد.
۷- امنیت کابل های تغذیه برق: کابل های برق داخل حوض باید درون داکت های مخصوص قرار گیرند که این مسأله در مکان های عمومی بسیار مهم می باشد.
۸- انتخاب صحیح پمپ: پمپ های فواره ها باید با توجه به حداکثر توان مصرفی مورد نیاز و با در نظر گرفتن موقعیت محل نصب آنها انتخاب شوند.
۹- انتخاب صحیح کلیدهای الکتریکی: کلیدهای الکتریکی باید متناسب با قدرت پمپها و مدارهای روشنایی انتخاب شوند و مجهز به سیستم حفاظت و ایمنی برای کار در محیط آبنما باشد.
۱۰- حفاظت در فصل زمستان: در مرحله طراحی و برنامه ریزی آبنما باید پیش بینی های لازم جهت جلوگیری از یخ زدن آب در فصل زمستان انجام شود. علاوه بر این پیش بینی ها به منظور جلوگیری از یخ زدن پمپ ها، میتوان آنها را در فصل زمستان از محل نصب خود باز کرد تا از آسیب های احتمالی در امان بمانند.
آب روشنایی است؛
در تمام ارکان زندگی ما تاثیر گذار بوده و نقش بی بدیلی در حیات و طراوت دنیای ما بازی می کند. زمانی نه چندان دور پدران ما در کنار رودها، جوی ها و در دامان طبیعت همنشین آب بودند و حیات و مماتشان گرفته از آب بود.
امروز و با تنگ تر شدن بند مدرنیته بر ارکان زندگی ما، فرصت همنشینی با آب بسیار کم شده است. از این رو تلاش می شود تا در معماری های شهری در مقیاس کلان و در معماری منازل مسکونی، مجتمع های تجاری ـ اداری و … در مقیاس کوچکتر سازه های آبی با نقشی پررنگ تر در ایجاد همان طراوت و شادابی به کار گرفته شود … .
صدای جریان آب و خنکای حضور آب اگرچه بی شک جایگزین مناسبی برای شرایط ایده آل همنشینی با آب نیست، اما می تواند برای لحظاتی ما را با دنیای که از آن شناختی باستانی داریم پیوند بزند.
امروزه آب نماها با رعایت معماری حضور، در هر مکانی یافت می شوند. هر جا آبی باشد، تجمعی و سروری و شادمانی ای.
در معماری نوین برای تطبیق حضور آب در فضای شهر به کارگیری تنوع جریان آب، منجر به خلق تنوعی از آبنما شده است.
وجود یک سازه آبی با ظاهری طبیعی به عنوان یک برکه یا آبشار کوچک، برای بسیاری از مردم لذتبخش است. اما در فضاهای کوچک مسکونی، اداری و … چه می توان کرد ؟
محدودیت ها منجر به خلق تنوعی از سازه های آبی از دیواری تا پرده ای گرفت. لغزش آب بر سطح دیواری سنگی، شیشه ای و یا فلزی در تعامل با معماری فضا زیبایی و طراوتی دو چندان به محیط می دهد. ریزش آب و خلق صدای آبشارها برای لحظاتی می تواند ما را از فضاس بی حرکت ساختمانمان جدا و به جایی دور دست، در کنار آبشاری کوتاه و زیبا ببرد.
محوطه های ویلایی در برنامه محوطه سازی خود می توانند با بهر گیری از صخره های طبیعی منطقه و با به جریان انداختن آرام آب حس یک آبشار کوچک را در محوطه خود ایجاد کنند؛ آب با جریان بر صخره ها، به حوضچه ها و جوی های زیرین میریزد و تداعی لحظه ای حضور در این فضا را آسان می سازد. همانطور که اشاره شد، تنوع سازه های آبی بالاست
آبنماهای دیواری، سر ریزها، پرده های زیبای آب به همراه نورپردازی های زیبا، آبنماهای کلاسیک و مجسمه ها، آبنماهای سنگی طبیعی، رودخانه ها، آبشـارها و برکه ها، آبنماهای موزیکال، تنبوشه های متعلق به باغ های ایرانی، همه و همه تنوعی بی پایان از سازه های آبی است.
ارتاب شاپ چند سال گذشته، تلاش نموده است تا کیفیت به کارگیری سازه های آبی متنوع در فضاهای انسانی مدرن، افزایش یابد، همزمان تلاش دارد که به کارگیری آب تبدیل به واقعیتی عینی در زندگی کاربران آن شود و سازه های آبی ای در دسترس همگان قرار دهد که مهمان چندماهه آنها نباشد. طراحی و کیفیت ساخت سازه های آبی ما ( در تصاویر پیوست ) به گونه ای است که همنشینی شما با آب به سان گذشتگان پر دوام باشد.
ساختار آبنماها متشکل از چند المان کلیدی و چند المان عمومی است. عایق بندی مهمترین بخش در ساخت یک آبنماست. عدم عایق بندی مناسب با اندک تکانه ای در سازه اصلی آبنما منجر به باز شدن درز و درزه هایی در سازه خواهد شد.
خاصیت موئینگی آب از این مجال بهترین استفاده را می کند و با جریان موئی در سازه منجر به از هم پاشیدگی و سکوت دائمی آبنما می شود. اگر قصد ساخت آبنما دارید. تاسیسات مکانیکال شما ( شامل پمپ، لوله و اتصالات ) از درجه اهمیت بالا برخوردار است.
نورپردازی آبنما را نمی توان نادیده گرفت. این سه فاکتور اساسی کیفیت آبنما را تعیین و عمر آن را تخمین می زنند.
در مرحله بعد نمای نهایی آبنما به کمک زیبایی آبنمای شما خواهد آمد. ترکیب سنگ ها ، شیشه ها و سایر متریال های مقاوم در کنار آب و همراهی با معماری فضا قدم نهایی در ساخت یک آبنمای زیبا و ماندگار خواهد بود.