تماشای آب که در خلاف جهت جاذبه زمین و مطابق میل ما در جریان است، به انسان احساس قدرت می‌دهد که می‌توانیم این عنصر حیات بخش و فراگیر را به سلیقه خود شکل دهیم. ساخت آبنما در گذشته برای هدایت آب به داخل شهر کاربرد داشت اما با گسترش ایده‌های هنری و خلاقانه در معماری، به یک عنصر دکوراتیو و تزئینی تبدیل شده است.
ابنما در دکوراسیون خانه‌های دولتمردان و کاخ‌های سلطنتی نقش مرکزی داشت که صدای خوش آهنگ جریان آب و نمایش چشمگیر آن نوازشگر روح آدمی بود و نگاه‌ها را تا ساعت‌ها به خود جلب می‌کرد. امروزه آبنماها در طرح‌های مختلف و خلاقانه ساخته می‌شوند و ترکیب جریان پر تلاطم آب با نورهای رنگارنگ، منظره زیبایی به وجود می‌آورد که برای چشم و گوش آدمی، چاره‌ای جز دیدن و گوش دادن باقی نمی‌گذارد. حضور آب نما در هر مکانی یک منبع آرامش و زیبایی است که محیط آنجا را باکلاس و شیک جلوه می‌دهد.
آبنما منظم
منظور از طراحی منظم، دادن شکل کاملا هندسی به آبنماها و آبراهه هاست. این نوع آبنماها وقتی منظم در یک چشم انداز که به شیوه منظم طراحی شده است، قرار گیرند، بهترین نماي خود را نشان میدهند.اشکال به حالت قرینه و کلاسیک به کار میروند. چشمه ها و مجسمه ها شکل مشخصی دارند و مواد به کار رفته، سنگ و بتنهاي صاف و منظم است.
آبنماهاي منظم وقتی که داراي لبه برجسته باشند،جذابیت بیشتري دارند. چرا که نشستن روي لبه برجسته استخر جالب است و از طرفی براي کودکان امنیت دارد. در باغها و پاركهاي کوچک شهري، بهتر است که آبنما به شیوه منظم طراحی شود.
آبنما غیر منظم
آبنماهاي غیرمنظم میتواند از اجسام قالب ریزي شده و ظروف با اشکال غیرهندسی و خیالی و یا سنتی ساخته یا به فرم آزاد با پیروي از آبگیرهاي طبیعی طراحی شود.در این صورت آبنماها داراي گوشههاي راست و دیوارهاي عمودي و حاشیه هاي منظم و دستساز نیستند. یا دست کم در ظاهر اینطور به نظر میآیند.
براي ساخت آنها، بیشتر از سنگ و خاك و گیاهان بومی استفاده میشود. براي ایجاد آبنماهاي طبیعی باید فضاي کافی وجود داشته باشد. پس از مشخص شدن سبک طراحی پارك، مساحت و فرم استفاده از آب (جاري- ساکن) تعیین میشود. وسعت کل آب بستگی به مساحت پارك و شرایط اقلیمی منطقه دارد.
زیر سازی ابنما
از آنجایی که آبنما در حیاط ساخته میشود نیازی به زیرسازی و اعمال اصلاحات آنچنانی نیست؛ ولی اگر آبنما را داخل فضای بسته مانند لابی می‌سازید بهتر است، اقداماتی برای اجرای عایق رطوبتی انجام دهید. استفاده از رنگ‌های پلیمری عایق رطوبتی میتواند گزینه خوبی باشد.
اجرای حوض یا محلی برای تجمع آب
از آنجایی که در ساخت آبنماها از واترپمپ برای گردش آب استفاده میشود؛ اگر حجم آب در گردش آبنما زیاد است و آبنما حالت آبشار دارد، بهتر است از یک گودال یا حوض برای جمع آوری آب استفاده شود. در این بخش با استفاده از آجر، ملات و سیمان در محدوده‌ای که قرار است، آبنما ساخته شود، یک یا دو ردیف آجرچینی انجام میشود و روی آن را با استفاده از کاشی پوشش داده میشود.
جاگذاری سنگ‌ها و واترپمپ آبنما دیواری حیاط
در یک بخش حوض که به دیوار چسبیده است، سنگ‌ها چیده می‌شوند؛ و سپس با استفاده از ملات به دیوار چسبانده می‌شوند و سپس دستگاه واترپمپ یا گردش آب لابه‌لای سنگ‌ها طوری جاگذاری میشود که از سمت بیرون سنگ نمود نداشته باشد. به یاد داشته باشید که آبنما برای تحرک آب نیاز به نیروی برق دارد، بنابراین یا آبنما را در نزدیکی یک پریز برق اجرا کنید یا با استفاده از سیم کشی مخفی، آبنما را به برق متصل کنید.
پر کردن حوض و روشن کردن آبنما
پس از آنکه حوض را از آب پر کردید می‌توانید آبنما را روشن کنید تا با کار کردن پمپ، آب از طریق لوله به سرمنشأ سنگ‌ها برسد و از آنجا با وارد شدن نیروی جاذبه به طور طبیعی فرود آید. این فرآیند تا زمانی که آبنما به برق متصل است، ادامه دارد.
نورپردازی آبنما
اگر به فکر یک روشنایی و زیبایی نورانی کوچک در آبنما دیواری حیاط خود هستید می‌توانید با استفاده از المان‌های نوری ضد آب که در فروشگاه‌های لوزام الکتریکی موجود هستند، استفاده کنید و از برقی که برای کار کردن واترپمپ کشیده شده است، برای نورپردازی نیز بهره ببرید. اگر از المان‌های نوری ضد آب استفاده نمی‌کنید بهتر است، نورپردازی را در فضای خارج از آب اجرا کنید. لابه‌لای سنگ‌های خشک، اطراف آبنما، دیوارهای نزدیک آبنما از جمله مکان‌هایی است که برای قرارگیری المان‌های نورپردازی مناسب هستند.
جاگیری آبنما در حیاط
آبنما را در چه بخشی از حیاط اجرا کنیم هم از جمله سوا لاتی است ذهن سازندگان آن را به خود اختصاص داده است. معمولاً آبنماهای صخره‌ای را در گوشه و کنج‌ها اجرا می‌کنند زیرا کنج‌ها محل بهتری برای چیدن سنگ‌های صخره‌ای هستند و ترکیب زیبایی به حیاط میدهند.
اگر قصد استفاده از آبنما دیواری حیاط مدل آبشاری سنگی، شیشه‌ای و فلزی برای حیاط خود را دارید بهترین مکان برای اجرای آن دیوار روبروی نمای ساختمان است. بیشتر اوقات این دیوار را درهای پارکینگ و ورودی اشغال کرده‌اند که در این صورت دیوارهای سمت چپ و راست که از درهای ورودی و پارکینگ فاصله دارند برای اجرای آبنما مناسب هستند.
اگر آبنمای سنگی کلاسیک اروپایی بهره می‌برید، سعی کنید از آن در فضای استفاده کنید که اطراف آن پر از درختان و گیاهان باشد که در میان آنها یک پیاده رو با آبنما منتهی میشود. این فضا میتواند تداعی کننده یک چشمه آب برای استفاده مردم باشد. اگر پیاده‌روها را کمی پهن بسازید برای گذاشتن صندلی محل مناسبی می‌شوند که می‌توان در خنکی رطوبت آن در یک بعد ازظهر تابستان چای نوشید.
انواع مدل آبنما
۱- آبنمای صخره ای
۲- آبنمای دیواری
۳- آبنمای موزیکال
۴- آبنما شیشه ای
۵- آبنمای مدرن
۶- آبنمای کلاسیک
۷- آبنمای باغی
۸- آبنما مه پاش
۹- آب نمای مجسمه ای
۱۰- آب نمای آجری
